kutubhona

(албатта биз Аллоҳнинг (бандаларимиз) ва албатта биз У Зотга қайтгувчилармиз) дейдиганларга нималар тайёрлаб қўйилганини ҳам айтяпти. Аллоҳ санаб ўтган мусибат турлари қуйидагилардан иборат:

а) Аллоҳнинг йўлида жон бериш. Бунда киши Аллоҳнинг калимасини олий қилиш учун Аллоҳнинг душманлари билан уришади, жанг майдонида мардонавор туради, уни ташлаб ортига чекинмайди ва шу жангда ўлдирилади. У Аллоҳнинг наздида тирикдир. Лекин унинг тириклигини одамлар сезмайдилар. Чунки бу иш улар учун ғоибдир. Шаҳиднинг ҳаёти ёқимли ва покиза ҳаётдир.

«مَنْ قَاتَلَ لِإِعْلاَءِ كَلِمَةِ اللهِ مُقْبِلاً غَيْرَ مُدْبِرٍ فَهُوَ فِى سَبِيلِ اللهِ»

«Кимки Аллоҳнинг калимасини олий қилиш учун ортга чекинмасдан, олдга қараб жанг қилса, бас, у Аллоҳнинг йўлидадир».16

«إِنَّ أَرْوَاحَ الشُّهَدَاءِ عِنْدَ اللهِ فِى حَوَاصِلِ طُيُورٍ خُضْرٍ تَسْرَحُ فِى أَنْهَارِ الْجَنَّةِ حَيْثُ شَاءَتْ»
«Аллоҳнинг наздида шаҳидларнинг руҳлари жаннат анҳорларида истаганча сайр қилиб юрадиган яшил қушларнинг жиғилдонида бўлади».17
б) Хавф, очлик, молу жонларнинг ва меваларнинг камайиши – етишмаслиги билан синаш синовларнинг – балоларнинг турли хиллари билан синашдир. Шу мусибатлардан қайси бири мўминга етса, демак, у синаляпти. Хавфми, нотинчликми, камбағалликми, очликми, молнинг камайишими – савдода зарар кўришми, жоннинг камайишими – касал бўлишу вафот этишми, қандайдир офатлар юз бериб, меваларнинг камайишими, ҳамма-ҳаммаси мўмин учун балолардир – синовлардир. Аллоҳ Таоло айтяпти: (بِشَىْءٍ ) яъни, катта ёки кичик бўлишидан қатъий назар, шу балолардан қайси бири мўминга етса, унга сабр қилишнинг савоби улуғ бўлади.

Пайғамбар с.а.в. чироқ ўчиб қолган пайтида ҳам истиржо айтганлар. У кишидан бу иш хусусида сўрашганида:

«كُلُّ مَا يُؤْذِى الْمُؤْمِنَ فَهُوَ مُصِيبَةٌ وَلَهُ أَجْرٌ»

«Мўминга етган ҳар бир озор мусибатдир ва мўмин унга ажр олади, деганлар».18 Муттафақун алайҳ ҳадисда келади:

(16) Насоий: 3104. Аҳмад: 4/417, 392. Дорамий: 2305.

(17) Муслим: 3500. Термизий: 2937. Ибн Можа: 3791. Дорамий: 2303. Аҳмад: 6/386.

(18) Дуррул Мансур: 2/389, Тафсири Байзовий: 1/125.